Blufpoker in Bosnie (2)

SINDS DE VORIGE WEEK is er weer een ronde in het Bosnische blufpokerspel gespeeld. Zoals bekend is poker, net als voetbal, oorlog: het minste wat de verslaggever kan doen is de positie van de spelers in kaart brengen, ook al is het spel nog lang niet gespeeld.

De grote winnaar van deze ronde is Slobodan Milosevic, de Klein-Joegoslavische dictator die zo graag een Groot-Servische tiran wil worden. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties verzachtte het embargo tegen Klein-Joegoslavie, omdat dit op zijn beurt een embargo zou hebben afgekondigd tegen de 'Republik Srpska', het door de Bosnische Serviers bezette deel van Bosnie-Hercegovina.

Niet bekend

Buiten beschouwing blijft dat de grens tussen de 'Republik Srpska' en het door Serviers beheerste deel van Kroatie helemaal open is. Daar bestaat zelfs niet de schijn van internationale controle. 

Kleinere winnaars waren Groot-Brittannie, Frankrijk en Rusland. Hun bluf werkte ook: door te dreigen met terugtrekking van VN-troepenmacht Unprofor uit Bosnie-Hercegovina als het wapenembargo tegen voormalig Joegoslavie zou worden opgeheven, kregen zij hun zin.

Voor de Verenigde Staten is opheffing van het wapenembargo het middel om iets moois voor de slachtoffers van de Servische agressie te doen zonder dat dat hunzelf iets kost. De Bosnische regering drong er altijd op aan - maar in de verwachting dat Unprofor zou blijven en zo de omsingelde steden en enclaves zou beschermen.

Als het embargo op 15 oktober wordt opgeheven, dan is dat met dien verstande dat dit feitelijk pas een half jaar later gebeurt. Wie dit raar vindt, is alweer vergeten dat het langer heeft geduurd voor het afgekondigde vliegverbod boven Bosnie-Hercegovina ook daadwerkelijk werd gecontroleerd.

Dat vliegverbod is volgens Unprofor twee weken geleden overtreden door honderden nachtelijke vluchten met helikopters van Klein-Joegoslavie naar het door Serviers bezette deel van Bosnie-Hercegovina. De Navo, die op naleving van het vliegverbod toeziet, meldde daarop van niets te weten.

Het is een raadselachtige episode, juist omdat Unprofor systematisch wangedrag van de Serviers en de Bosnische Serviers goedpraat en ontkent, terwijl de Navo zich gefrustreerd voelt, omdat de VN steeds maar weer grove Servische inbreuken op afspraken tolereren in plaats van afstraffing door vliegtuigen onder commando van de Navo te vragen.

Dit brengt ons op de verliezers in deze ronde. De voornaamste van hen is de Britse commandant van Unprofor in Bosnie-Hercegovina, generaal Michael Rose. Bij zijn aantreden in januari bewerkstelligde hij een nieuwe, optimistische sfeer. Flauwekul zou niet langer worden getolereerd en na het bestand over Sarajevo liet hij de kapel van Coldstream Guards naar het voetbalstadion van Sarajevo overvliegen om de zo lang geterroriseerde bevolking duidelijk te maken dat het beleg voorbij was. Inmiddels zijn de beremutsen al lang weer vertrokken, is Sarajevo de langst belegerde stad van de twintigste (en volgens mij ook van negentiende) eeuw en wordt in dezelfde Britse pers die hem toen als held vierde, openlijk gespeculeerd over zijn voortijdig vertrek.

Alle Unprofor-commandanten zijn voortijdig en vaak tegen hun zin vertrokken, waaruit men kan opmaken dat het probleem niet bij hen ligt, maar in de onmogelijkheid met een uitzichtloos mandaat de slachtoffers van agressie en de aanstichters ervan over een kam te scheren.

Daarmee komen wij bij de terugkeer aan de pokertafel van generaal Ratko Mladic, de commandant van de Bosnisch-Servische troepen (maar voor zover ik weet nog steeds generaal in het Klein-Joegoslavische leger). Sinds de 'breuk' tussen de Bosnische Serviers en die in Belgrado was er niets meer van hem vernomen.

Eerder dan zich achter zijn formele baas, de dichter-psychiater Radovan Karadzic, te stellen, zou hij, al dan niet in samenspraak met zijn echte chef, Milosevic, de kat uit de boom kijken. Dat is nu gebeurd: op hoge toon heeft hij van Unprofor geeist dat deze binnen twee weken 'bewijst' neutraal tussen de Bosnische Serviers en de officiele regering van Bosnie-Hercegovina te staan. Dat wil dus zeggen dat Unprofor alle provocaties en bestandsschendingen van Mladic moet tolereren en niet een keer in de twee maanden de raderen van een van zijn onbemande tanks moet stuk schieten. 

Met dit bod heeft Mladic zich meteen weer aan het hoofd van de tafel genesteld. Maar ja, het is ook wel gemakkelijk met poker te winnen, als de anderen doen alsof er patience wordt gespeeld.