Bush is rampzalig

Bush is rampzalig

Alle anderen voerden inhoudelijke bezwaren aan tegen bush’ even ondoordachte als incompetente beleid.

bart tromp

Wie had gedacht dat meer dan een jaar nadat president George Bush jr de oorlog tegen Irak voor beëindigd had verklaard, Amerikaanse pantserstrijdkrachten zich samentrekken voor een aanval op het belangrijkste sjiitische heiligdom in Irak en de wereld, de moskee van Ali in Najaf?

Bijna drie jaar na de aanslag van 11 september heeft de reactie erop van de regering Bush alleen maar averechts gewerkt. Twee onnodige oorlogen, tegen Afghanistan en Irak, hebben snelle militaire overwinningen opgeleverd en meer niet. De nieuwe regering van Afghanistan geniet buiten de hoofdstad Kaboel nauwelijks macht en gezag en het land is weer de voornaamste opiumproducent in de wereld geworden. Osama bin Laden struint er rond en zijn netwerk is nog even gevaarlijk als op 11 september 2001. Ongeveer één keer per twee maanden waarschuwt de Amerikaanse regering dat er weer iets vreselijks staat te gebeuren. Wat en waarover zich men zorgen moet maken, dat blijft duister. In Irak zijn de massavernietigingswapens waarvan Bush en Blair zeiden dat ze zeker wisten dat ze er waren nooit gevonden. De hoofdmachten van het Amerikaanse en het Britse leger zitten er nu vast. Te weinig voor een effectieve pacificatie, te veel om deze strijdkrachten nog voor iets anders te kunnen gebruiken. De Nederlandse regering werkt aan voortzetting van deze uitzichtloze situatie mee, door aan de Amerikaanse bezettingsmacht hulptroepen te leveren die veel beter in de Soedan of Boeroendi kunnen worden gebruikt, als het gaat om het tegengaan van geweld op grote schaal. Dit alles was voorspelbaar. Dat heb ik, in alle bescheidenheid, ook voluit gedaan, ver voor de heren Bush en Blair hun oorlog begonnen. Toen ‘ de massavernietigingswapens’ niet gevonden werden, hebben de oorlogshitsers de legende in het leven geroepen dat ‘ iedereen’ toch had vermoed dat ze er waren. Maar het voormalige hoofd van de VN-inspecties in Irak, Scott Ritter , constateerde al ver vóór deze oorlog publiekelijk dat van een dreiging van Iraakse massavernietigingswapens geen sprake meer kon zijn. De VN-teams van Mohammed Elbaradei en Hans Blix, die vanaf december 2001 weer onderzoek in Irak konden doen, hadden Saddam Hoessein vrijgepleit van hervatting van diens door de VN effectief ontmantelde nucleaire programma. Ze dachten nog een paar maanden nodig te hebben om vast te stellen of dit ook gold voor chemische en bacteriologische wapens.

Maar dat mocht niet van Bush en Blair, die kost wat kost hun oorlog wilden. De desastreuze resultaten volgden. Merkwaardig is nu dat het constateren van dit volkomen mislukte beleid als ‘ anti-Amerikaans’ wordt voorgesteld, of als een kwestie van hekel aan Bush jr. Een voorbeeld daarvan biedt het weekblad HP/De Tijd van 15 augustus. Daarin werd uitgelegd waarom vooral links Nederland zo’n hekel heeft aan Bush jr. De aangevoerde verklaring liet aan innerlijke samenhang te wensen over. Enerzijds heette het dat het iets onverdragelijks heeft dat iemand als Bush op arrogante wijze denkt de toekomst te kunnen bepalen, zonder dat Nederlanders daarop enige invloed uit kunnen oefenen. Maar anderzijds luidde de conclusie dat de hekel aan Bush gebaseerd is op het feit dat hij uit Texas komt, dom is, en dat zijn ogen te dicht bij elkaar staan. (Auteur Joost Niemöller is te jong en onbelezen om te weten dat Godfried Bomans dat laatste ook al van president Kennedy vond.) In het kader van het artikel zijn tien ‘ opinieleiders en andere BN’rs’ ondervraagd (onder wie ik). Maar alleen de presentatrice Mieke van der Wey had tegen de niet gekozen president van de VS uiterlijke bezwaren (‘ die onaangename, domme kop’). Alle anderen voerden inhoudelijke bezwaren aan tegen zijn even ondoordachte als incompetente beleid. Behalve Volkskrant-redacteur buitenland Arie Elshout, die een week later een column in zijn dagblad publiceerde met als kop ‘ Bush is geen schurk’. Zijn bedoelingen zijn namelijk goed. En tot nu toe is niet door officiële onderzoekscommissies vastgesteld dat Blair en Bush hebben gelogen over die ‘ massavernietigingswapens’. (Dat was dan ook welbewust niet de vraag die deze commissies moesten beantwoorden.) Politici dienen echter niet te worden beoordeeld op hun – veronderstelde – goede bedoelingen, maar op de risico’s die ze nemen en de resultaten die ze boeken. Die zijn in het geval van Bush jr rampzalig voor Amerika en de wereld.