De Balkan!
ALS IK HET goed begrijp heeft de Kroatische militaire actie, waarmee West-Slavonie onder gezag van Kroatie werd gebracht, het vredesproces in voormalig Joegoslavie desastreus verstoord. Dat was de mening van de onderhandelaar in het conflict namens de Verenigde Naties, Thorwald Stoltenberg, en hij stond niet alleen. De VN eisten onmiddellijk dat de Kroaten het veroverde gebied zouden ontruimen.
'Het vredesproces'. Wat zou dat wel niet zijn? In het geval van de door Serviers bezette delen van Kroatie, waarvan West-Slavonie er een was, hield dit in dat drie jaar na dato de wapenstilstandsbepalingen nog steeds niet zijn uitgevoerd en dat de VN maar al te duidelijk hebben gemaakt dat ze daar ook geen werk van maken. Volgens die bepalingen zouden deze gebieden weer onder Kroatisch bestuur komen, zouden de verdreven bewoners (Kroaten) naar hun huizen terugkeren en zouden de Kroatisch-Servische milities ontwapend worden. De VN-troepen hebben er alleen toe gediend de door militair geweld ontstane status quo te bevriezen.
De militaire actie van de Kroaten heeft hierin verandering gebracht. Voor het eerst in de oorlog zijn de Serviers geconfronteerd met in uitrusting en geoefendheid evenwaardige tegenstanders. Ze verloren, en antwoorden zowel in Kroatie als Bosnie met de uitingen van militaire dapperheid waarop zij het patent hebben verworven: risicoloze beschietingen van de burgerbevolking, met geschut en raketten.
In het kader van 'het vredesproces' traden en treden de VN niet op tegen deze stelselmatige schendingen van het vorig jaar uitgevaardigde ultimatum van de Navo om zware wapens terug te trekken buiten een cirkel van twintig kilometer om de 'veilige gebieden'. Integendeel: de bevolking van Sarajevo wordt nu beschoten vanuit juist die depots met zware wapens die tot hun bescherming waren ingericht.
De VN hebben het zo geregeld dat ze machteloos staan, zoals vorige maand bij Ilidza, een voorstad van Sarajevo, waar de Serviers zich niets aantrokken van de waarschuwingsschoten van de Oekraiense VN-bewakers en het geschut in het VN-depot op de stad afvuurden. Navo-luchtaanvallen bleven achterwege, om de Oekrainers niet in gevaar te brengen.
Op de dag dat de wereld de nederlaag van de nazi's vierde, bliezen Bosnische Serviers twee katholieke kerken op in hun hoofdstad Banja Luka, een bijdrage die in de feestelijke herdenkingen over het hoofd werd gezien. Dat er geen moskeeen de lucht in vlogen, was alleen maar omdat de ruim twintig moskeeen in Banja Luka in de afgelopen jaren stuk voor stuk zijn vernietigd door de bentgenoten van Karadzic, de leider van een pseudo-staat die nu nog niet eens twee keer zoveel inwoners als Luxemburg telt.
Militaire experts beweren al jarenlang dat het gekkenwerk is om gewapenderhand op te treden tegen deze moordenaarskliek en al twee jaar vernemen wij keer op keer dat de oorlog voorbij is, waarna de Bosnische regering verweten wordt dat zij zich niet neer wil leggen bij gedane zaken. Het is dus eigenlijk haar schuld dat er geen vrede is!
De vredesregeling die de VN en de Europese Unie hebben uitgedokterd is echter alleen door de Serviers niet geaccepteerd en daar heeft de 'internationale gemeenschap' zich feitelijk bij neergelegd. Van de ooit aangekondigde maatregelen tegen dwarsliggers is nooit meer iets vernomen.
Drie jaar na het uitbreken van de oorlog wordt een massale interventie in alle ernst voorbereid, de eerste in de geschiedenis van de Navo. Tussen de 40.000 en 80.000 man worden nu gereedgehouden om binnen vier weken naar de Balkan te trekken. Niet echter om vrede af te dwingen, maar om de 24.000 man troepen van Unprofor uit Bosnie-Hercegovina te evacueren.
De zotternij van de internationale Joegoslavie-politiek bereikt met deze plannen een nieuw hoogtepunt en dat precies op het tijdstip dat het eind van de Tweede Wereldoorlog wordt gevierd, met het flink gezongen lied: dit nooit weer. Het is allemaal van een schaamteloze hypocrisie.
Hoe is het mogelijk dat Rusland deel uitmaakt van de 'Contactgroep' die de vredesregeling tot stand moet brengen, terwijl zijn VN-detachementen niet alleen onverbloemd samenwerken met de Serviers, maar Rusland kort geleden ook een defensie-overeenkomst met Klein-Joegoslavie is aangegaan en daarmee uitgesproken partij heeft gekozen?
Waarom spelen de Fransen zo duidelijk onder een hoedje met de Serviers? Zelfs als Franse soldaten door Servische sluipschutters worden doodgeschoten, roept de Franse minister van buitenlandse zaken dat van de twee slachtoffers er wel een door het regeringsleger zal zijn afgemaakt. Zonder een spoor van bewijs, zoals alle - niet alleen stelselmatig door de Serviers, maar ook door de VN geopperde - suggesties dat 'de moslims' (de wettige regering van Bosnie) eigen burgers bombarderen en neerschieten nog nooit bewezen zijn - niet een afzonderlijk geval.
En was het toeval dat het Franse garnizoen van het 'veilige gebied' Bihac werd teruggetrokken en vervangen door een bataljon uit Bangladesj, vlak voordat de Bosnische Serviers hun moorddadige aanvallen op deze uithoek begonnen? Waarom trok generaal Rose toen ook de 'tactical air control post' terug, waarmee Bihac het enige van de zes 'veilige gebieden' werd dat niet vanuit de lucht gesteund kan worden?
De 'realistische' diplomatieke en militaire deskundigen hielden en houden ons voor dat een internationale militaire interventie in voormalig Joegoslavie gedoemd is te mislukken. Dat zou leiden tot een herhaling van 'Vietnam'. Tienduizenden geallieerde militairen zouden dan belanden in een uitzichtloze situatie, waarin ze niet meer voor- of achteruit kunnen, terwijl de oorlog rustig doorgaat. Die deskundigen hebben hun zin gekregen, met als gevolg dat er nu 44.000 man VN-troepen in voormalig Joegoslavie vastzitten, die gijzelaars zijn gemaakt van de oorlogspartij, terwijl er geen enkel uitzicht is op een eind aan de oorlog. Dit wordt genoemd: het vredesproces.
- Auteur
- Bart Tromp
- Verschenen in
- Het Parool
- Datum verschijning
- 10-05-1995