Een bescheiden voorstel

In de media veroorzaakte de opheffing van Vlugschrift heel wat meer opschudding dan in de PvdA zelf. Dat is niet verwonderlijk, want de overgrote meerderheid van de partijleden kwam dit medium niet onder ogen. De laatste keer dat ik het aantal betalende abonnees probeerde na te gaan waren dat er 200. Gratis was het vanzelfsprekend te lezen via email en internet. Het langs deze weg lezen van zelfs zo'n dun tijdschriftje als 'Vlugschrift' is echter een uiterst onaangename (en allesbehalve gratis) tijdpassering. Nog afgezien van het feit dat een groot deel van het ledenbestand van de PvdA niet over de middelen beschikt om dat te doen en een ander deel - ik tel me zelf - ervoor past om langs zo'n omslachtige weg te komen aan wat toch niet anders was dan een inferieure en oninteressante vorm van pseudo-journalistiek.

Uit het laatste nummer blijkt hoezeer het een medium van en voor partijbonzen en -bonzinnen moet zijn geweest, die zo met een 'gedurfde mening' de krant van maandag hoopten te halen. Volgens het omgekeerde profijtbeginsel, zo constateerde R. Bouwman hier al in 1998, draaiden de partijleden die 'Vlugschrift' niet wensten te ontvangen, echter voor de kosten op.

Inmiddels is het ruim tien jaar geleden dat de PvdA ophield te beschikken over een algemeen en onafhankelijk geredigeerd informatie- en opinieblad. Dit is precies de periode waarin opeenvolgende partijleidingen de 'vernieuwing' proclameren, roepen dat de partij 'opener' moet worden en dat 'het debat' een centrale plaats in moet nemen.

Het meest voor de hand liggende instrument voor debat en informatie is een serieus en onafhankelijk geredigeerd tijdschrift dat alle leden onder ogen komt. Maar dat is er niet meer, sinds het afschaffen van de onafhankelijke redactie van Voorwaarts in 1989. Sindsdien kent de PvdA een wildgroei aan periodieken. Eerst was er Rood, toen het magazine PRO. Maar de voortdurende inmenging van de partijleiding met de redactie, die zonder een statuut dat zijn onafhankelijkheid garandeerde was aangesteld, resulteerde in het vertrek van ene hoofdredacteur na de andere, tot PRO teruggebracht was tot een tabloid van acht pagina's, met daarin na een tijdje nóg een tabloid van vier pagina's, Pro Binnenhof, waarin in geuren en kleuren de formidabele prestaties van 'onze' kamerleden en bewindslieden uit de doeken worden gedaan.

Vroeger had de PvdA een opinieblad dat zo ook heette, Opinie. Op het partijcongres van 1969 werd een simpele motie ingediend en aangenomen: de inhoud van Opinie moest in overeenstemming worden gebracht met de titel. Zo'n motie zou op een komend partijcongres in eigentijdse bewoordingen gesteld en ingediend kunnen worden

De opheffing van 'Vlugschrift' is een goede aanleiding om over te gaan tot de heruitgave van een algemeen opinie- en informatieblad onder onafhankelijke redactie, waarmee dan ook eindelijk een centrale aanbeveling uit het reorganisatierapport Een partij om te kiezen (1991) zou worden uitgevoerd. Een betere besteding voor het kwart miljoen gulden dat vrijkomt door het opheffen van 'Vlugschrift' valt binnen de PvdA niet te verzinnen. Een partijbestuur dat hiertoe zelf besluit, zou eindelijk ernst maken met partijvernieuwing.