Failliet multiculturalisme

BEHALVE DE Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk gaven geen andere staten uitvoering aan de resoluties van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties inzake Irak. Wie holt dan de geloofwaardigheid van de VN uit? De staten die de besluiten van de Veiligheidsraad saboteren, of de staten die ze uitvoeren?

De Angelsaksische leden van de Veiligheidsraad bombardeerden strategische doelen in Irak en waren daarmee net klaar toen de ramadan, de islamitische vastenmaand, begon. Doorgaan met oorlogvoeren zou onverteerbaar zijn voor islamieten in de hele wereld. Dit argument werd indertijd ook al gebezigd bij het uitstellen van de Golfoorlog. De islamkenner Hans Jansen verklaarde het twee weken geleden in Nova tot een verzonnen traditie. De profeet Mohammed sloeg zijn grootste slag tijdens de ramadan, net zoals Egypte in de islamitische vastenmaand de Jom Kippoeroorlog tegen Israel begon.

Dit is een goed voorbeeld van multiculturalisme in de praktijk: bepaalde handelingen worden verklaard met een beroep op een andere 'cultuur' dat niet klopt of niet terzake is. Een rauwer voorbeeld was de demonstratie in Amsterdam tegen de strafactie van Amerika en Groot-Brittannie, waaraan voornamelijk Amsterdamse jongeren van Marokkaanse afkomst meededen. Saddam Hoessein is Arabier en leider van de niet-islamitische Baath-partij, ooit opgericht door Libanese christenen. De solidariteit van de Amsterdamse jongeren met zijn moorddadige regime is dus niet erg geloofwaardig.

Volgens Het Parool zijn er dan ook heel andere motieven voor deze en andere gewelddadige acties van de Marokkaanse jongeren. De acties zouden worden georkestreerd door niet nader geidentificeerde misdaadorganisaties van rovers en drugshandelaren. Die hebben feilloos opgepikt dat je in Nederland best relletjes kunt veroorzaken, als ze maar zijn te etiketteren als het gevolg van achterstelling en discriminatie. Dit is te beschouwen als een geslaagde vorm van selectieve integratie.

Het begon deze zomer met een opstootje in Amsterdam-West, met de wijkagent als doelwit. Toen al kon de goede verstaander zien waar de reactie van de autoriteiten toe moest leiden. Even was er verontwaardiging over de straatterreur van 'opgeschoten jongeren' en de vernielingen en diefstallen die tot hun normale repertoire behoorden. Maar dat duurde niet lang.

Al snel overheerste 'het multiculturele perspectief'. Het waren niet zomaar geweld, diefstal en intimidatie. Het ging om zielige jongeren, die het toch al zo moeilijk hadden omdat zij het Nederlands nooit goed hadden leren beheersen, de school niet hadden afgemaakt en geen werk hadden gevonden. Geen wonder dat ze zo tekeer gingen.

Wat ik merkwaardig vond aan deze uitleg was dat het onder anderen gemeenteambtenaren van Marokkaanse afkomst waren die dit verhaal vol overtuiging op de televisie uitdroegen. Alweer een vorm van selectieve emancipatie: tien jaar geleden zou zo'n sob story door een Nederlandse zaakwaarnemer zijn verteld.

Dus kwamen er een onderzoek en een rapport met meer dan vijftig aanbevelingen. Ik heb ze niet gelezen, maar ik wed dat ze allemaal gaan over verbeteringen in 'de sociale structuur' waarin deze 'jongeren' opereren, maar niet over hoe zij rechtstreeks op hun gedrag zijn aan te spreken.

Even voorspelbaar, vanuit gedragstheoretisch gezichtspunt, was wat daarna gebeurde. De raddraaiers merkten dat zij beloond werden voor hun gedrag en hebben er dus een schepje bovenop gelegd. Vandaar dat politie en justitie nu klagen over vormen van georganiseerde straatterreur, waarbij het taboe van geweld tegen de politie zelf bewust is doorbroken.

Gedragstheorie gaat uit van de simpele, maar nogal overtuigende gedachte dat mensen beloond gedrag herhalen, maar ophouden als dat gedrag onaangename gevolgen heeft. Het multiculturele verklaringsmodel gaat ervan uit dat het gedrag van deze boeven uit achterstand en discriminatie moet worden verklaard. Voorzover dat klopt, komt dit nu juist doordat het verhaal nog steeds politiek correct is. Zolang de overheid het probleem in deze termen blijft definieren, roept zij zelf de stadsterreur op.

Hoe onzinnig deze verklaring feitelijk is, valt af te leiden uit de wijze waarop de stadsterroristen worden gemobiliseerd: via mobiele telefoons, een typisch attribuut van 'de kansarmen'.

Burgemeester Patijn heeft de gemoederen willen bedaren door 'de Marokkaanse gemeenschap' in de moskee toe te spreken. Dat ging mis, maar zijn poging was dan ook gebaseerd op het misverstand dat Marokkanen in Nederland zoiets zijn als gereformeerden in de jaren vijftig.

Daarin verraadt zich een ander element van de multiculturele ideologie: dat immigranten netjes georganiseerd zijn volgens religieuze of nationale criteria. Beruchte fout in dit verband: denken dat de islam organisatorisch valt te vergelijken met de rooms-katholieke kerk.

Tot (voorlopig!) slot verklaarde de secretaris van de Stedelijke Marokkaanse Raad, A. Abaida, zich in de Volkskrant nader. Hij onderscheidt een harde kern criminelen met 'een netwerk' van jonge relschoppers die niet door politiek of discriminatie zijn gemotiveerd, maar door 'frustratie, ramadan en machogedrag'. En die niet zozeer worden opgejut door misdaadorganisaties alswel door 'oud-welzijnswerkers'.

Auteur
Bart Tromp
Verschenen in
Het Parool
Datum verschijning
30-12-1998

« Terug naar het overzicht