GESCHIEDVERVALSING

In de eerste nationale toespraak sinds hij de oorlog in Irak op 1 mei voor beeindigd verklaarde, liet president George W. Bush na ook maar een woord te besteden aan de redenen waarom hij die oorlog was begonnen. Dit past in de geleidelijke herschrijving van de recente geschiedenis, waaraan de Amerikaanse en Britse regering al een tijdlang met overgave werken. Tamelijk succesvol, als je ziet dat in veel media - maar bijvoorbeeld ook in de Nederlandse politiek - het nu wordt voorgesteld alsof de oorlog werd gevoerd om Irak te bevrijden van het gruwelijke bewind van Saddam Hoessein of om de Iraakse dictator te straffen voor het niet-nakomen van de hem door de Veiligheidsraad opgelegde verplichtingen.

Maar zo was het niet. De regering van de Verenigde Staten en die van Groot-Brittannie begonnen de oorlog, omdat volgens hen Irak massavernietigingswapens had die een rechtstreekse bedreiging van hun landen vormden.

De rechtstreekse bedreiging is daarbij precies opgesomd. Irak zou op korte termijn over nucleaire wapens beschikken. Het probeerde uranium te importeren en apparatuur voor ultracentrifuges om verrijkt uranium te produceren. Het was bezig met de wederopbouw van zijn eerder door de inspecteurs van de Verenigde Naties ontmantelde nucleaire installaties.

Wat betreft biologische wapens had Irak nu een programma veel groter dan dat van voor de oorlog van 1991. Het beschikte over het materiaal om duizenden liters miltvuur, botulinegif en andere biologische gifmiddelen voor oorlogsgebruik te vervaardigen en over vele grootschalige installaties om dat ook daadwerkelijk te doen, evenals over gewone fabrieken die snel voor militaire productie geschikt konden worden gemaakt. En Irak had ten minste zeven mobiele productiefaciliteiten voor biowapens.

Verder waren de Iraakse installaties om chemische wapens te maken, herbouwd en uitgebreid. Er lag tussen 100 en 500 ton aan chemische ladingen klaar, voldoende om 16.000 geleide projectielen van een lading te voorzien. Voorts beschikte Irak over 30.000 stuks munitie geschikt voor chemische of biologische ladingen, en wapensystemen die binnen 45 minuten konden worden gelanceerd. Nog steeds stonden er dozijnen lanceerinstallaties en bijbehorende scud-raketten klaar, terwijl er werd gewerkt aan geleide projectielen met een langere dracht. En ten slotte had Irak onbemande vliegtuigen waarmee massavernietigingswapens konden worden vervoerd.

Vanwege de dreiging die van die wapens uitging, koos Washington voor het eerst in de geschiedenis van democratische staten voor een preventieve oorlog, buiten de informele en formele regels van de wereldpolitiek om. En, let wel, de bovenstaande opsomming werd niet gepresenteerd als een serie mogelijkheden of vermoedens, maar als vaststaande gegevens, die alleen maar door de ineffectiviteit van de VN-inspecteurs nog niet waren bevestigd.

Na vier maanden vrij speuren in Irak hebben de Amerikanen echter helemaal niets gevonden van de enorme lijst aan massavernietigingswapens waarmee en waarom ze de oorlog begonnen. Minister van Defensie Donald Rumsfeld, die vorige week een dagenlang bezoek aan Irak bracht, verklaarde na afloop dat hij er niet aan toe was gekomen David Kay, leider van het CIA-onderzoeksteam in Irak, te vragen naar de voortgang bij de opsporing van de massavernietigingswapens. 'Ik heb zoveel te doen op het ministerie,' gaf hij als verklaring.

Het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie in Groot-Brittannie, dat vorige week verscheen, constateert dat de Britse inlichtingendiensten niet over actuele, concrete en betrouwbare informatie over de massavernietigingswapens van Saddam Hoessein beschikten, toen premier Tony Blair besloot aan de oorlog mee te doen. De commissie stelt ook vast dat in de verklaring van Blair de conclusie van de inlichtingendiensten was weggelaten dat Irak geen onmiddellijke of aanstaande bedreiging van Groot-Brittannie vormde. De inlichtingendiensten hadden ook geen spoor van bewijs kunnen vinden van samenwerking tussen het regime van Saddam Hoessein en Al-Qa'ida. Wel hadden ze gewaarschuwd dat de ineenstorting van het regime in Bagdad ertoe zou kunnen leiden dat terroristen de handen zouden leggen op Iraakse chemische en biologische wapens.

Schokkende conclusies voor wie de eerdere argumentatie van de oorlog serieus neemt.

Het meest waarschijnlijk is dat die massavernietigingswapens er helemaal niet waren en dat de oorlog op vage en foute vermoedens is begonnen. Maar stel je voor dat de lijst wel klopt! Dan is de dreiging van die wapens nog steeds actueel en is die oorlog voor niets gevoerd.