Geweeklaag over offers

HET HUWELIJK van de kroonprins en zijn Argentijnse verloofde deed mij terugdenken aan die vreemde dag in 1966, toen zijn moeder met haar Duitse verloofde in de echt ging. Dat was na Open Het Dorp een van de grote televisie-evenementen van de jaren zestig. Maar ik heb toen geen rookbom in zwart-wit zien ontploffen. De godganse dag zat ik op een bovenverdieping aan de Groningse Oude Kijk in 't Jatstraat te vergaderen.

Al die opeenvolgende vergaderingen hadden rechtstreeks verband met het vorstelijk huwelijk. Het Groninger studentenweekblad Der Clercke Cronike, waarvan ik net een half jaar redacteur was, had zich tegen de Duitse verloofde gekeerd, voornamelijk omdat deze Duitser was. Het speciale huwelijksnummer was door ingrijpen van het stichtingsbestuur niet verschenen, omdat dit vreesde voor inbeslagname door de politie. Dit kon de redactie niet over haar kant laten gaan; vandaar die vergaderingen, van redactie en van bestuur en redactie.

Langzaamaan bleek dat er veel meer aan de hand was geweest dan ik had vermoed. Een net van duivelse intriges, dat een Italiaans hof uit de Renaissance niet had misstaan, werd die dag geleidelijk voor iedereen zichtbaar. De enige die van niets had geweten, was ik. Toen de rookwolken 's avonds eindelijk optrokken, was ik de nieuwe hoofdredacteur.

De Clercke was onder de vorige redactie van een gezapig studentenweekblad veranderd in een kritisch links medium, iets wat de redactie had onderstreept door het blad een keer in rode inkt te laten drukken. De wisseling van de wacht riep de hoop op dat deze tijden nu voorbij waren. Op het corps, waarvan ik toen nog lid was, werd ik op de tafel gezet en toegejuicht. De Clercke was weer van hen!

Ik begreep dat ik geen valse verwachtingen in leven mocht laten. Mijn eerste artikel als hoofdredacteur was een uitvoerige kritiek op de monarchie en de wijze waarop deze in Nederland gestalte werd gegeven. De gevolgen mochten er zijn. Een stroom van razende reacties; de gevel van de drukkerij 's nachts geheel oranje geverfd; een gesprek met de rector magnificus, waarin deze zijn bezorgdheid over de koers van het blad uitsprak.

Het was een mooie doorstart van mijn journalistieke carriere, ook al bleek spoedig dat de monarchie in Nederland gezegend was met een man als Claus von Amsberg. Pas veel later werd duidelijk dat het omgekeerde niet opging.

Deze keer kon ik wel naar de huwelijksplechtigheid kijken, maar zoals de meeste Nederlanders heb ik dat maar ten dele gedaan. Een mooie voorstelling, die ogenschijnlijk de indruk wekte dat het met de monarchie in Nederland voortaan goed zit. De lastige kwestie met de vader van de bruid was nu wel opgelost: in het vervolg mocht die best aanwezig zijn bij publieke manifestaties van het koningshuis, vertelde de voorzitter van de Tweede Kamer - die haar functie steeds meer gebruikt om dat wat de kroonprins in ander verband 'een mening' noemde, in veelvoud te debiteren.

Het lid van het Republikeins Genootschap Pim Fortuyn vond de monarchie voor deze gelegenheid prachtig, en gaf alvast een voorproefje van de draaikonterij waarin hij zal uitblinken in de politiek, mocht hij bij voorbeeld in de gemeenteraad van Rotterdam worden gekozen. Maar veel al gekozen politici bleken evenzeer door sentimentaliteit beneveld en vonden dat bij de mogelijke komst van vader Zorreguieta 'niet krampachtig' mocht worden gedaan, nu zijn dochter zo een 'groot', volgens de kroonprins zelfs 'een bijna onmenselijk offer' heeft gebracht.

Plotseling is voor een groot deel van de Tweede Kamer het onder verantwoordelijkheid van de regering opgestelde en gepubliceerde rapport van professor Baud over Zorreguieta kennelijk ook niet meer dan 'een mening'. Of denken deze politici dat de voltrekking van het huwelijk Zorreguieta alsnog vrijpleit van zijn betrokkenheid bij de militaire dictatuur?

En is het zeker van de kroonprins niet onkies te gewagen van 'een bijna onmenselijk offer' omdat een meisje uit de betere kringen van Buenos Aires door met hem te trouwen prinses der Nederlanden wordt met een inkomen van 734.000 euro? Daar moet ze wel in een gouden kooi van genieten, zeker. En blijft het gedoe met haar vader. Maar dat is zijn en haar keuze.

De kroonprins is zo onverstandig geweest uit de vele miljoenen mogelijke kandidaten nu net iemand te kiezen met een verkeerde vader. Hij had vervolgens altijd nog zijn liefde voor kunnen laten gaan en afzien van de troon. Maar dat heeft hij niet gedaan en daarom is dat geklaag over 'offers' en dat gezeur over die afwezige vader even vals als irritant.