Mainport en Brainport

ER KOMT VOORLOPIG geen luchthaven in zee, zo heeft het kabinet vrijdag besloten, op basis van duur onderzoek. De kosten daarvan hadden Kok en consorten de belastingbetaler kunnen besparen. Een luchthaven in de Noordzee zal nooit een reele mogelijkheid zijn, zoals ik indertijd ('In zee', Het Parool, 10 juni 1998) al heb uiteengezet.

De luchtvaartlobby was voor dit onderzoek, omdat deze wist wat er de uitkomst van zou zijn. Ondertussen kon Schiphol dan doorgroeien dankzij het paarse gedoogbeleid. Na het elimineren van het eiland in zee zou het kabinet niet anders kunnen dan verdere uitbreiding toestaan. Dat is precies wat er gebeurd is. Was 400.000 vliegbewegingen per jaar voor het 'paarse' kabinet ooit de uiterste grens, nu wordt gesproken over 600.000 tot 800.000 per jaar, bij milieu-eisen die nog bedacht moeten worden. Dit scenario is afhankelijk van twee vooronderstellingen: dat de zesde landingsbaan op tijd gereed komt en dat het mogelijk is geluidsnormen te handhaven dankzij stillere vliegtuigen.

Beide vooronderstellingen zijn dubieus. Nog afgezien van allerlei inspraakprocedures is de aanleg van een landingsbaan die het voortdurend neerklappen van meer dan vier ton vliegtuig per landing verdraagt, een zaak van langdurig inklinken. Nieuwe vliegtuigen hebben stillere motoren, maar niet veel stiller dan de huidige generatie. Geluidwinst kan daarom alleen maar worden gehaald, zo verzekeren mij kenners, door lawaaiige vliegtuigen van eerdere generaties het landen te verbieden. Deze zijn vooral afkomstig uit ontwikkelingslanden, Oost-Europa en de Verenigde Staten. Het is politiek echter onhaalbaar om oude Boeings van, laten wij zeggen KLM-partner North West, de toegang te weigeren.

Het kabinet heeft voor de zoveelste schijnoplossing gekozen. Het heeft opnieuw het belang van Schiphol en de KLM gelijk gesteld aan dat van Nederland. Het heeft wel miljoenen over voor een onzinnig onderzoek naar een vlieghaven op de Noordzee, maar is in het geheel niet geinteresseerd in een onbevangen analyse van de werkelijke economische betekenis van Schiphol voor Nederland. Het vraagt zich niet af of het verstandig is de Randstad op te offeren aan een megalomane wedloop van 'Amsterdam Airport' met drie superluchthavens op enkele honderden kilometers afstand, London, Parijs en Frankfurt, die alle drie een echte metropolis bedienen.

Het besluit over Schiphol volgde kort op dat van staatssecretaris Adelmund om 'tijdelijk' het net ingevoerde vak Algemene Natuurwetenschappen als verplicht vak af te schaffen evenals een vreemde taal. Dat was haar antwoord op de scholierendemonstratie van 6 december.

Dit besluit brengt de absurditeit van de Nederlandse onderwijspolitiek, van het 'constructieve onderwijsbeleid', tot nieuwe hoogten. Het probleem van het 'studiehuis' is niet het teveel vakken telt. Het probleem is dat een didactische methode voor alle vakken en alle scholen verplicht is voorgeschreven. De voordelen van die methode zijn zelfs onder ideale omstandigheden dubieus. Maar aan behoorlijke voorwaarden voor invoering van het 'studiehuis' ontbreekt het. Een deugdelijke wetenschappelijk en empirische onderbouwing van de methode ontbreekt. Zij is gebaseerd op het geloof van een pedagogische sekte die het departement voor zijn karretje heeft weten te spannen. In verhouding tot klassikaal onderwijs met behulp van leerboeken is het een omslachtige en tijdrovende vorm van onderwijs, die bovendien de sociale ongelijkheid versterkt. Daar liggen de problemen en die zijn allemaal uitentreure en met goede argumenten van tevoren voorspeld.

Dat wil men niet weten. Karakteristiek is de reactie van de 'Projectmanager Management Voorgezet Onderwijs' over het achtergehouden onderzoek van de professor Jan Dirk Imelman, waarin de vloer werd aangeveegd met het 'studiehuis': de onderzoeker had zich niet aan zijn beperkte opdracht gehouden. Als projectmanager van de Titanic had hij voorzeker schande gesproken van een rapport waarin de zeewaardigheid van de romp onvoldoende was bevonden, omdat de onderzoeker alleen maar om een oordeel over het parket van de balzaal was gevraagd.

Het sovjet-karakter van ons onderwijsstelsel wordt niet alleen gedemonstreerd door de idiotie dat van bovenaf een onderwijsmethode verplicht wordt gesteld, maar nu ook door het feit dat eveneens van bovenaf met een pennestreek een aantal vakken wordt afgevoerd waarvoor eerst ongelofelijke inspanningen zijn verricht om het mogelijk te maken.

Het enige excuus van de staatssecretaris (die inmiddels weer aan het wijfelen is geslagen) is dat ze de zoveelste nitwit zonder politiek oordeelsvermogen en zonder kennis van het onderwerp op het departement is, die nu met de rotzooi van haar voorgangers Ritzen, Wallage en Netelenbos wordt geconfronteerd. Schiphol en studiehuis demonstreren de onmacht van dit kabinet om de problemen van Nederland onder ogen te zien. Het dichtstbevolkste land van West-Europa kan zich niet permitteren ruimte, rust en veiligheid op te offeren waarvan de toegevoegde waarde nooit aannemelijk is gemaakt. Het kan zich evenmin veroorloven zijn jeugd verder bloot te stellen aan halvegare onderwijs'experimenten'.