Politiek kennisgebrek

De 'basisvorming' is mislukt. Dat constaeerde de Onderwijsinspectie al in 1999 en vorige week kwam de staatssecretaris van Onderwijs eindelijk met voorstellen om er wat aan te doen. Algemeen zijn deze als onvoldoende beoordeeld, onder andere door een Tweede Kamer die in 1993 in grote meerderheid tot invoering van deze onderwijsvernieuwing besloot. Het was het huzarenstuk van Adelmunds voorganger Jacques Wallage. Hij slaagde erin de volksvertegenwoordiging te winnen voor een wetsvoorstel dat aan twee noodlottige tekorten leed.

'Basisvorming', een algemeen onderwijstraject dat iedereen na de basisschool (de combinatie van wat eertijds kleuter- en lager onderwijs heette) moet doorlopen, is in de jaren tachtig ontworpen door de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Op papier leek dit een verstandig voorstel, ook omdat de WRR basisvorming wilde op twee niveau's: voor snelle en voor trage leerlingen. PvdA en FNV vonden dit onderscheid echter onaanvaardbaar. Zij kregen hun zin: tekort één.

Tekort twee was dat de staatssecretaris de invoering van de zo al bedorven basisvorming gepaard liet gaan met een combinatie van bezuinigingen en schaalvergroting. Overigens een constante bij alle 'onderwijsvernieuwing'.

De mislukking van de basisvorming was al voorspeld vóór Wallage de felicitaties voor zijn heldendaad in ontvangst nam. Het educatief-politieke complex van politici, ambtenaren en 'deskundigen' bleef echter doof.

Karin Adelmund werd opgescheept met de blunders van haar voorgangers, maar voegt daar graag een eigen bijdrage aan toe. Zij zit er tenslotte niet voor het onderwijs, maar omdat ze met alle geweld een baantje in de regering wilde - een ambitie waar kunst en cultuur nu ook onder lijden.

Dit kabinet vertoont overdadig het ongelijk van de Bolkestein-doctrine, volgens welke een politicus niets hoeft te weten van het beleidsterrein waarover hij/zij bewindsmens mag worden.

De mislukking van de basisvorming is het zoveelste fiasco van het dertig jaar geleden begonnen 'constructieve onderwijsbeleid'. Maar zeker niet het laatste. Dat van het 'studiehuis' heeft zich al aangekondigd. De voorgenomen herindeling van het universitair onderwijs naar een (niet bestaand) 'angelsaksisch model' gaat gegarandeerd het volgende vormen.

Wat mij verbijstert is dat bewindslieden blind zijn voor de even ongewenste als waarschijnlijke gevolgen van hun beleidsvoornemens, maar ook de gelatenheid waarmee Kamerleden en politieke partijen die voor lief nemen.

Bij het kunstbeleid viel dat toen Arie van der Zwan in zijn openingstoespraak op het Theaterfestival een analyse ten beste gaf van de ontwikkeling van het publieksbezoek aan toneel die volstrekt ontbreekt in de praatjes die de verantwoordelijk bewindsman over dit onderwerp pleegt te houden.