Weg uit Irak

Weg uit Irak

Nederland verricht in al-Moethanna om niet de taken waarvoor de overbezette Amerikanen geen troepen meer hebben.

bart tromp

Minister Henk Kamp van Defensie heeft zich in betrekkelijk korte tijd een goede naam verworven. Hij leest zijn dossiers van a tot z, laat zich grondig adviseren en ontloopt lastige keuzes niet. Het gaat dan wel om kwesties als de organisatie en inrichting van de krijgsmacht. Een andere zaak is zijn politiek-oordeelsvermogen als het gaat om de inzet van Nederlandse eenheden. Zó geestdriftig is Kamp over ‘ zijn’ soldaten dat hij ze overal ter wereld wel wil inzetten. Om goed te doen.

Hij is dan ook een uitgesproken voorstander van een nieuwe verlenging van de Nederlandse deelname aan de militaire bezetting van Irak. Met zonderlinge argumenten. Terwijl zelfs de Amerikaanse regering heeft toegegeven dat van banden tussen al-Qaida en het regime van Saddam Hoessein geen sprake is geweest, weet onze bewindsman in een recent interview beter. “Het is nog maar de vraag of die links er niet waren. ” Bovendien: “Het regime van Saddam Hoessein had de potentie om terroristen te ondersteunen. ” Maar die potentie heeft het regime van Balkenende ook. En ook is nog steeds niet bewezen dat geen radioactieve heksen in Irak opereren.

Wat is het doel van de Nederlandse militaire aanwezigheid in Irak? Daarover is Kamp duidelijk: het gaat erom Iraakse veiligheidsfunctionarissen op te leiden die de taken kunnen overnemen die nu door Nederlandse troepen worden verricht. 2500 man zijn inmiddels geschoold, als grenspolitie, verkeerspolitie, reguliere politie en voor civiele verdedigingskorpsen. Binnen een paar weken zijn het er naar hij hoopt 2800. “Dat was ons doel en daar zijn we vlakbij. ”

Maar als dat zo is – en wie zou aan de woorden van de minister willen twijfelen – wat voor redenen zijn er dan om, tegen de afspraak met de Tweede Kamer in, Nederlandse troepen na de afgesproken vertrekdatum van 1 juli in Irak te handhaven? Dat zou alleen maar zin hebben als die 2800 man de taken die de Nederlanders verrichten, niet kunnen overnemen. Als dat zo is, zijn de inspanningen van het afgelopen jaar om in dit deel van Irak rust en orde door Irakezen te laten waarborgen kennelijk mislukt. Wat is dan het argument om te blijven? Kamp heeft er geen verstandig woord over te melden. In een deftig hoofdredactioneel commentaar deelde NRC Handelsblad dit weekeinde mee: ‘ Nederland moet in Irak werk afmaken.’ Wat dat werk is en op grond van welk criterium kan worden vastgesteld dat het is ‘ afgemaakt’, daarover bewaarde de krant het stilzwijgen. Dit tekent het politieke debat in Nederland. Ontlopen wordt de kernvraag waarom Nederland onderaannemer is van de Amerikaanse bezettingsmacht. Eerst luidde het zotte argument (voor iedereen die iets van Irak en het Midden-Oosten weet) dat Amerikaanse bajonetten zouden leiden tot Iraakse democratie. Nu vinden de bezetters dat ze niet weg kunnen uit Irak, omdat de rotzooi die zij teweeg hebben gebracht, dan nóg erger zal worden. Maar juist de aanwezigheid van een kolossaal Amerikaans garnizoen staat borg voor verdere onrust.

Theoretisch zou het aanblijven van de Nederlandse strijdmacht afhankelijk moeten zijn van de Iraakse overgangsregering, die op 1 juli aantreedt. Maar de Verenigde Staten hebben al aangekondigd dat deze maar zeer beperkte bevoegdheden krijgt. Ze mag geen wetten uitvaardigen en gaat ook niet over het aanblijven of vertrek van buitenlandse troepen. Na de zogenaamde soevereiniteitsoverdracht blijft Irak een Amerikaanse kolonie, waar de Verenigde Staten wetten en regels afkondigen, de economie beheersen en politiek de dienst uitmaken. Ik vind het onbegrijpelijk dat de Nederlandse regering daaraan meedoet. Balkenende en consorten vinden het geen probleem vele miljoenen belastinggeld te spenderen aan een uitzichtloos militair avontuur, waarin Nederland geen enkele stem heeft. De Nederlandse eenheden in al-Moethanna verrichten feitelijk om niet voor president Bush de taken waarvoor de overbezette Amerikaanse krijgsmacht geen troepen meer ter beschikking heeft. De enige beloning is een ontbijt op het Witte Huis voor Balkenende. Niet eens warm eten.

Waarom moet Nederland meedoen aan een Amerikaanse missie die over de gehele linie is mislukt? Op deze centrale vraag heeft de regering-Balkenende II nooit een antwoord gegeven.

Henk Kamp heeft dat nu wel gedaan: nog van een paar honderd Irakezen de opleiding afronden en ‘ het werk is af’. Laat de Tweede Kamer de minister aan dit woord houden.